Kunstminnaars aan het Spaarne

Only available in Dutch

Banken, bedrijven en instellingen verzamelen steeds minder kunst of 'ontzamelen' zelfs. Kunstenaars moeten het hebben van particuliere verzamelaars. Haarlem telt er heel wat. Zoals Marieke en Pieter Sanders en Marijke en Hans van der Made. Toevallig wonen beide echtparen aan het Spaarne en toevallig zijn ze net zo bezeten van kunst als de makers.

In de hal staat een knalgeel aandoenlijk tafeltje van Maarten Baas, aan het plafond hangt zijn 'verbrande' kroonluchter. In de vestiaire een barokke foto van Karin Knorr en een masker van Mari Boeijen.

Luilekkerland voor kunstliefhebbers. Zo'n tweehonderd kunstwerken hebben een plaats gekregen in het huis van Pieter en Marieke Sanders aan het Spaarne. Als om te bewijzen dat hij niets dan de waarheid spreekt geeft Pieter Sanders een bliksemrondleiding. Van zolder tot aan werk- slaap- logeer- en woonkamer, in het trappenhuis, de serre en de tuin: alles is bezield met kunstwerken. Hoeveel werken hun collectie telt willen de verzamelaars niet zeggen, maar, "We hebben ook een opslag.''

Hun verhuizing begin dit jaar vanuit Aerdenhout naar hartje Haarlem is niet onopgemerkt gebleven. Nog voor het huis voor bewoning was opgeleverd, gaven ze de Haagse Livingstone Gallery de gelegenheid er een expositie te houden en mocht Tanya Rumpff hier Adrian Schiess presenteren. Met nieuwe 'buur' Teylers Museum maakten ze de expositie 'Met andere ogen', een combinatie van tekeningen uit hun collectie met oude tekeningen van Teyler. Ook dit jaar initieerde Marieke Sanders een fotomap met werk van tien Nederlandse topfotografen ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Vrienden van Frans Hals Museum / De Hallen Haarlem. Regelmatig lenen ze werk uit aan musea. Verzamelen blijkt hard werken. "Ik zie het ook als bedrijf'', zegt Pieter.

Je blijft er jong bij, vindt Marieke. "Wij hebben altijd al veel conceptueel werk gekocht. Kunst waar je meer van moet weten om het te kunnen appreciÎren, waar je je best voor moet doen. Dat is heel interessant. Kunstenaars zijn ook onderzoekers. Niet het materiaal is meer toonaangevend, het hoeft ook niet mooi te zijn of vakkundig gemaakt. Het gaat om het idee, de zoektocht. Maar het k·n mooi zijn hoor'', wijst ze naar een foto van Jan De Cock.

Pieter (jurist) en Marieke (bestuurder/adviseur) verzamelen al veertig jaar 'voorhoedekunst'. Ze bezoeken galeries, beurzen, ateliers over de hele wereld, onlangs nog de open dagen van de Rijksakademie. "We gaan op onze intuïtie af. Pas hebben we op de beurs Unseen een foto van Jeppesen gekocht en bij Fons Welters de video 'Pendule' van Job Koelewijn."

Kunst verzamelen zit in de familie. Piet en Ida Sanders de ouders van Pieter verzamelden zeventig jaar kunst. Dit najaar toonde Stedelijk Museum Schiedam topwerken uit hun collectie. In september overleed Piet op honderdjarige leeftijd. ,,De familie heeft enkele werken gekregen en de rest van de collectie wordt geveild'', vertelt Pieter. Zijn vader heeft nooit de ambitie gehad de collectie bijeen te houden, Pieter en Marieke evenmin. Ze verzamelen heel eigenzinnig, van veel kunstenaars een enkel stuk. Namen willen ze niet noemen. ,,Ze zijn ons allemaal even lief. Nou ja, een paar Haarlemmers dan: Fons Brasser, Sjoerd Buisman, Annesas Appel, Luuk Wilmering, Mari Boeijen. Toevallig hebben we daar wat meer van."

Ook Pieters broer Martijn Sanders en zijn zus Frederieke hebben indrukwekkende collecties. De 'Sanders dynastie' staat al jaren in de top-10 van belangrijkste Europese verzamelaars. Ze worden als een geheel gezien maar hun collecties zijn strikt gescheiden. ,,Aan het kerstdiner hebben we het nooit over kunst.'' Wel vallen ze allemaal voor 'grensverleggende kunst'. En hun kinderen opnieuw. ,,Onze zoon Pieter was een van de eersten die een foto van de video van de IJsbreker van Guido van der Werve kocht. Dochter Albertine Zoetmulder verzamelt vooral fotografie'', vertelt Pieter. Jong beginnen, luidt zijn advies. ,,Toen iemand mij vroeg vanaf welk leeftijd hij zijn kinderen kon meenemen naar een galerie en ik hoorde dat de oudste zes was, zei ik 'Dan ben je zes jaar te laat'." Beiden hebben vertrouwen in de toekomst, ondanks de crisis. ,,Met gemiddeld 0,6 procent minder te besteden in Nederland praten we ons de crisis aan'', vindt Pieter. De kunstwereld is het haasje, maar niet te verslaan. Marieke: "Je houdt altijd jonge mensen die volstrekt bezeten zijn van kunst."